W drugiej połowie XVIII w., kiedy w mocarstwach kontynentalnych kształtował się absolutyzm oświecony, rozwój ustrojowy Wielkiej Brytanii przebiegał w kierunku alternatywnym – ku rządom parlamentarno‑gabinetowym.

Władza monarsza była skrępowana także w innych państwach europejskich, lecz Anglii – inaczej niż Szwecji, Holandii czy Rzeczypospolitej – wolnościowa forma rządów nie przeszkodziła uzyskać i utrzymać statusu mocarstwa. O jej powodzeniu zadecydowało to, że potrafiła ona czerpać krociowe zyski z handlu transatlantyckiego, czego nie zmieniła nawet utrata kolonii amerykańskich w 1782 roku.