Jak podtrzymać ducha wolności... Pozytywizm
Polski pozytywizm względem krajów zachodnioeuropejskich był wyraźnie opóźniony i programowo odmienny. Wynikało to z wewnętrznych procesów gospodarczych i kulturowych, a przede wszystkim – politycznych. Brak państwowości i represje po powstaniach powodowały, że literatura powstawała w warunkach cenzuralnych. Po upadku powstania styczniowego (jesienią 1864 r.) polskie społeczeństwo potrzebowało nowych sił oraz nadziei. Klęska powstania przybrała, w tekstach tzw. młodych, czyli ludzi urodzonych pomiędzy 1840 a 1850 rokiem, charakter apokaliptyczny. W swojej Autobiografii w listach… Orzeszkowa tak pisała:
Autobiografia w listach z objaśnieniami Antoniego WodzińskiegoStałam się dwudziestoletnim świadkiem jednej z katastrof społecznych, najokropniejszych, jakie dostępnymi być mogą oczom śmiertelnych. Widziałam domu ludne i gwarne wymiecione z ludzi (…), widziałam szubienice, rysujące na niebie suche profile, blade strachy idących na śmierć, konające nadzieje, krwawe bóle, ponure żałoby, orszaki więźniów dzwoniących łańcuchami w drodze na Sybir.
Źródło: Eliza Orzeszkowa, Autobiografia w listach z objaśnieniami Antoniego Wodzińskiego, Warszawa 1910.
Powtórzysz wiadomości dotyczące dwóch postaci epoki pozytywizmu – Henryka Sienkiewicza i Elizy Orzeszkowej.
Krótko scharakteryzujesz twórczość Orzeszkowej i Sienkiewicza.
Wyjaśnisz, jak utwory Sienkiewicza i Orzeszkowej wpływały na podtrzymanie ducha wolności.