R9iNSKKEAEXcq
Zdjęcie przedstawia świątynię z kolumnadą i kopułą. Przed nią znajduje się plac z fontanną, na którym zbierają się ludzie.

Chrześcijańska demokracja

Plac przed Bazyliką św. Piotra w Watykanie
Źródło: domena publiczna.

Świat po II wojnie światowej przyniósł bardzo dużo zmian społecznych, ekonomicznych i politycznych. Skutki tej wojny w obszarze praw jednostki to narodziny katalogów praw człowieka jako niezbywalnych, naturalnych, przysługujących każdemu, bez względu na płeć, rasę czy wyznanie. Pojawiły się nowe nurty społeczne i systemy polityczne, wywodzące swoją genezę z teorii marksistowskiej. Państwa demokratyczne, nauczone doświadczeniami dwudziestolecia międzywojennego, również zaczęły dostrzegać konieczność spłaszczenia nierówności społecznych, widząc w tym obronę przed narastaniem ruchów skrajnych.

Przywódcy Kościoła katolickiego także dostrzegli konieczność wprowadzenia zmian w doktrynie chadeckiej i, przynajmniej w jej społeczno‑ekonomicznej warstwie, nawiązania do zachodzących w świecie zmian. Papież Jan XXIII zwołał więc II sobór watykański, którego celem było „uwspółcześnienie” idei i zasad społecznej nauki Kościoła. Główną ideą, która mu przyświecała, było głębokie przekształcenie współczesnego świata w duchu pokojowym, również dzięki działaniom w duchu ekumenicznym. Ponieważ dwaj następcy Jana XXIII – Paweł IV i Jan Paweł II – byli czynnymi uczestnikami II soboru watykańskiego, można zauważyć, że nadali oni nowy kształt doktrynie chadeckiej. Pozostali wierni idei ochrony własności prywatnej, ale równocześnie bardzo głęboko wskazywali na konieczność niwelowania różnic w poziomie życia, rozwijali idee personalizmu, nie określając się jednoznacznie, w kwestiach ekonomiczno‑społecznych, po żadnej ze stron.

Twoje cele
  • Wyjaśnisz, czym jest chrześcijańska demokracja, teologia wyzwolenia, świeckość państwa.

  • Porównasz postanowienia soboru watykańskiego II z poglądami papieży z przełomu XIX i XX wieku.

  • Scharakteryzujesz nowe nurty w nauce społecznej Kościoła oraz idee chadeków świeckich.