Transformacja ustrojowa polskiego państwa zapoczątkowana w 1989 r. to proces niezwykle złożony. Z politycznego punktu widzenia dotyczyła ona przejścia od systemu komunistycznego o cechach totalitarnych i autorytarnych do demokracji. Pod względem ekonomicznym transformacja polegała na odejściu od gospodarki centralnie planowanej w kierunku wolnego rynku. Przemiany w obu tych obszarach rodziły wiele trudności natury prawnej i organizacyjnej, a oprócz oczywistych korzyści, niosły ze sobą również określone koszty. Dokonanie koniecznych zmian polegało jednak przede wszystkim na dostosowaniu obowiązującego prawa i zmianie struktury własności, co osiągnąć można było stosunkowo szybko, choć nie bez pewnych przeszkód.
Najtrudniejszym obszarem transformacji ustrojowej były przemiany w obszarze społecznym – odejście od biernego, podporządkowanego władzy społeczeństwa homo sovieticus i budowanie niezbędnego dla poprawnego funkcjonowania systemu demokratycznego społeczeństwa obywatelskiego. Takie przejście wymagało zmiany mentalności polskiego społeczeństwa, a tę zmienia się niezwykle trudno i powoli.
Od 1989 r. minęło już ponad trzydzieści lat, w nowej rzeczywistości zdążyło urodzić się, wychować i osiągnąć dorosłość już całe pokolenie. W tym czasie wielu członków naszego społeczeństwa doskonale odnalazło się w nowej rzeczywistości. Są jednak i tacy, którzy wciąż zmagają się z codziennością funkcjonowania w demokratycznym państwie. Dotyczy to także ludzi młodych, którzy komunizmu nie pamiętają w ogóle, a swoiste niedostosowanie do nowych warunków „dziedziczą” po wychowujących ich rodzicach. O nich właśnie jest ten rozdział.
Scharakteryzujesz strukturę polskiego społeczeństwa okresu komunizmu.
Wyjaśnisz czynniki kształtujące potransformacyjną rzeczywistość różnych grup społecznych.
Przeanalizujesz uznane za niekonwencjonalne formy przystosowania się do zmiany systemowej na podstawie literatury.