Proces germanizacji Polaków rozpoczął król pruski Fryderyk II Wielki na opanowanym w latach 1740–1745 Śląsku, a rozszerzył po I rozbiorze na Pomorze Gdańskie, Warmię i pas nadnotecki Wielkopolski. Politykę germanizacyjną stosowały również władze austriackie w Galicji do czasu nadania jej autonomii w roku 1867. Jednak przez ostatnie pół wieku zaborów galicyjscy Polacy korzystali niemal ze wszelkich swobód, mieli swój Sejm Krajowy we Lwowie, urzędowy język polski, możliwość zrzeszania się i kultywowania tradycji – stąd o germanizacji mówi się praktycznie wyłącznie w kontekście Prus.

Germanizacja w zaborze pruskim przechodziła różne fazy – od okresu liberalnego kursu po etapy zaostrzenia. Akcję germanizacyjną mocno nasilił kanclerz Otto von Bismarck, potem wzmogła się ona po 1894 r., wywołując w tym okresie wyjątkowo silny opór Polaków.

Polski sprzeciw wobec germanizacji przybierał najróżniejsze formy: od walki zbrojnej, np. w 1807 i 1848 r., przez protesty (strajk dzieci wrzesińskich w 1901 r., historia wozu Drzymały) po systematyczną i wytrwałą pracę organiczną. Walka z germanizacją najbardziej powiodła się w Wielkopolsce; po krótkim i zwycięskim powstaniu w 1919 r. praktycznie cały ten region znalazł się w granicach odrodzonej Rzeczypospolitej.