Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
RarOObx6B9kvP
Zdjęcie przedstawia Pomnik Czynu Powstańczego. Minimalistyczna, powtarzalna forma, oddająca efekt głębi obiektu. Pomnik powstał na bazie mauzoleum, widoczne są cztery ściany i otwarta przestrzeń na przestrzał. Na froncie rysunki walczących ludzi, wykonane czarną kreską.

Do trzech razy sztuka? Powstania śląskie 1919–1921 i podział Górnego Śląska

Pomnik Czynu Powstańczego.
Źródło: Błażej Duk, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 4.0.

W 100‑lecie wybuchu I powstania śląskiego rok 2019 został uznany przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Rokiem Powstań Śląskich. Trzy powstania stanowiły jeden z najbardziej dramatycznych aktów walki o granicę odrodzonego państwa polskiego po zakończeniu I wojny światowej. Polacy i Niemcy, działając zbrojnie i dyplomatycznie, chcieli uzyskać od mocarstw ententy uznanie swoich racji. Wysuwali argumenty historyczne, etniczne i gospodarcze. Sytuacja była skomplikowana i delikatna. Jakie skutki przyniosły te zmagania? Czy Śląsk znalazł się ostatecznie w granicach II Rzeczypospolitej?

R1B5tJaV9MBlU1
Linia chronologiczna przedstawia: 1914‑1918 I wojna światowa, 11 XI 1918 odzyskanie niepodległości przez Polskę, podpisanie rozejm w Compiegne, 27 XII 1918 wybuch powstania wielkopolskiego, I 1919 powołanie Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska, 28 VI 1919 podpisanie traktatu wersalskiego, 16/17 VIII- 24 VIII 1919 I powstanie śląskie, 19/20 VIII- 25 VIII 1920 II powstanie śląskie, 20 III 1921 plebiscyt górnośląski, 2/3 V 1921- 5 VII 1921 III powstanie śląskie, 21‑26 V 1921 walki o górę świętej Anny, 20 X 1921 podzielenie górnego śląska, 1 XI 1939 rozpoczęcie II wojny światowej.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Wyjaśnisz, dlaczego przed wojną Katowice należały do Polski, a Gliwice do Niemiec.

  • Sformułujesz definicję terminu „plebiscyt”.

  • Dowiesz się, czy wszyscy polskojęzyczni mieszkańcy Górnego Śląska czuli się Polakami, a niemieckojęzyczni Niemcami.

  • Ocenisz politykę mocarstw zachodnich wobec spornych obszarów granicznych.