W żadnej innej epoce nauka i literatura polska nie miały tak wysokich notowań w świecie. Mikołaj Kopernik był geniuszem swojej epoki, którego odkrycia przełamały dotychczasowe schematy myślenia o człowieku, kosmosie i Bogu. Andrzej Frycz Modrzewski to przykład myśliciela, który postulował poszanowanie praw człowieka kilka stuleci przed tym, kiedy pojęcie to zaczęło być powszechnie używane. Wspomnieć należy nieco zapomnianego Wawrzyńca Goślickiego, którego rozważania były inspiracją dla ojców założycieli Stanów Zjednoczonych: Johna Adamsa i Thomasa Jeffersona.

Złoty wiek literatury polskiej do dziś fascynuje. Piękno i uniwersalizm twórczości Jana Kochanowskiego, ukryte znaczenia w odkrywanych na nowo utworach Mikołaja Reja. Renesansowy humanizm rozwijał antropocentryczne zainteresowania naturą ludzką i kreował, oparty na tradycji antyku, grecko‑rzymski ideał piękna. Nie bez znaczenia było to, że wielonarodowa Rzeczpospolita z 1 mln km kw. powierzchni i 11 mln mieszkańców była potęgą polityczną, militarną i ekonomiczną XVI‑wiecznej Europy.