Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
RgQQCElFXNBF2
Ilustracja przedstawia dokument spisany pismem odręcznym. Na końcu dokumentu w dolnej jego części znajduje się wiele pieczęci przywiązanych na sznurkach, odbitych w wosku.

Jagiellonowie – podsumowanie

Dokument: Podporządkowanie państw pruskich Kazimierzowi Jagiellońskiemu, królowi Polski, i Królestwu Polskiemu. Dokument sporządzany został na tkaninie, w dolnej jego części znajduje się wiele pieczęci herbów rodowych odbitych w wosku.
Źródło: , domena publiczna.

Podsumowanie trwającego niemal dwa stulecia (1386–1572) panowania Jagiellonów na tronie krakowskim jest zadaniem trudnym. Dynastia ta przeżywała swoje wzloty i upadki, a konsekwencje podejmowanych przez władców decyzji rozciągnęły się na następnych kilka wieków. Spróbujmy więc ogarnąć spuściznę Jagiellonów, zadając pytanie nieco ogólne: co zdarzyło się dzięki ich panowaniu i co, być może, przetrwało do dziś? Z całą pewnością zawdzięczamy Jagiellonom unię polsko‑litewską, najpierw personalną, a potem realną, dzięki której powstała Rzeczpospolita Obojga Narodów – potężne państwo obecne na mapie Europy i świata niemal do końca XVIII wieku. Z Jagiellonami utożsamiamy rozkwit demokracji szlacheckiej oraz parlamentaryzmu stanowego, rozwój Akademii Krakowskiej, wybitne osiągnięcia polskiego renesansu w kulturze i nauce, jak również rozpowszechnienie wolności i tolerancji religijnej w dobie reformacji. W tym czasie państwo polsko‑litewskie stało się spichlerzem Europy, a na szlacheckie stoły trafiła ... włoszczyzna, które to warzywa sprowadziła królowa Bona Sforza.

Zapewne jednak najbardziej spektakularną cechą rządów tej dynastii była ekspansja terytorialna, możliwa dzięki zręcznej polityce dynastycznej oraz talentom dyplomatycznym i wojskowym, zwłaszcza Władysława II Jagiełły i Kazimierza IV Jagiellończyka. Triumf w bitwie pod Grunwaldem, a później ostateczne podporządkowanie sobie zakonu krzyżackiego, objęcie (wprawdzie tylko na kilkadziesiąt lat) tronów w Czechach i na Węgrzech stawiały państwo polsko‑litewskie w gronie mocarstw w XV i XVI wieku. O tym, że dziedzictwo tej dynastii oddziaływuje nawet na nas współczesnych, niech świadczy choćby działalność odnowionej przez Władysława Jagiełłę Akademii Krakowskiej (czyli współczesnego Uniwersytetu Jagiellońskiego) czy fakt, że patronką tzw. mostu Południowego w Warszawie została w 2021 r. Anna Jagiellonka – córka Zygmunta I Starego i ukochana siostra Zygmunta II Augusta, małżonka króla Stefana Batorego, królowa Polski.

RcyWRoPamQRq91
Linia chronologiczna przedstawia okres od 1385 roku do 1572 roku. W 1385 roku była unia polsko litewska w Krewie. W 1386 roku chrzest Jagiełły i ślub z Jadwigą, początek panowania dynastii Jagiellonów w Polsce. W 1410 roku zwycięstwo nad Krzyżakami pod Grunwaldem. W 1411 roku pierwszy pokój toruński między Polską i Litwą a Krzyżakami. W 1434 roku śmierć Władysława Jagiełły. W latach od 1434 do 1444 panowanie Władysława Warneńczyka w Polsce. W 1440 roku druga unia polsko węgierska, władcą węgierskim zostaje syn Jagiełły Władysław. W 1444 roku śmierć króla Władysława trzeciego w bitwie pod Warną. W 1447 roku objęcie władzy przez Kazimierza czwartego Jagiellończyka. W 1457 roku przejęcie przez Polskę Malborka. W 1466 roku drugi pokój toruński. W 1492 roku śmierć Kazimierza czwartego Jagiellończyka. W 1525 roku hołd pruski. W 1526 roku śmierć Ludwika Jagiellończyka w bitwie pod Mohaczem. W 1561 roku wcielenie Inflant do Polski. W 1569 roku unia lubelska. W 1572 roku śmierć króla Zygmunta trzeciego Augusta, koniec panowania dynastii Jagiellonów.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Scharakteryzujesz okres panowania Jagiellonów nie tylko w Polsce i na Litwie, ale również na tronach innych europejskich państw.

  • Przeanalizujesz panowanie poszczególnych władców z dynastii Jagiellonów i wymienisz najważniejsze wydarzenia z nimi związane.

  • Zweryfikujesz swój stan wiedzy dotyczący panowania dynastii jagiellońskiej, biorąc udział w grze i wykonując zestaw ćwiczeń.