RXECD0ARc8ODE
Obraz przedstawia pole na wsi, na którym zgromadzone są odświętne ubrane postaci. Na pierwszym planie idą uśmiechnięcie kobiety w długich sukniach. Część trzyma kwieciste wiązanki. Kobiety są uśmiechnięte. Za nimi jest inna grupa kobiet. Po prawej jedzie wóz z sianem ciągnięty przez dwa konie. Po lewej są stogi siana. W tle jest niebo z chmurami i zachodzącym słońcem.

Rzeczpospolita Obojga Narodów – ludność i terytorium

Dożynki.
Źródło: Alfred Wierusz-Kowalski (1849–1915), 1910 r., Wikimedia Commons, domena publiczna.

Polska i Litwa przełomu XV i XVI w. należały do największych krajów europejskich. W 1466 r. terytorium Korony bez lennego Mazowsza liczyło 235 tys. km², Wielkiego Księstwa Litewskiego zaś 520 tys. km². Nawet bez uwzględnienia znajdujących się do 1526 r. pod jagiellońskim berłem Czech i Węgier państwo polsko‑litewskie pozostawało drugim pod względem powierzchni państwem Europy. Do 1569 r. mieszkało w nim od 6 do 7 mln ludzi, z czego połowa na ziemiach polskich. Proporcje te zmieniły się na korzyść Korony w związku z przyłączeniem do niej południowych terenów Wielkiego Księstwa na mocy unii lubelskiej.

RCZ8GLWKwyFSU1
Linia chronologiczna przedstawiająca następujące wydarzenia. 1447–1492: panowanie Kazimierza Jagiellończyka w Polsce. 1454: podpisanie przywileju nieszawskiego. 1492: objęcie władzy w Polsce przez Jana Olbrachta. 1493: zwołanie sejmu przez Jana Olbrachta. 1496: wydanie przywileju piotrkowskiego. 1506–1548: panowanie Zygmunta Pierwszego Starego w Polsce. 1548–1572: panowanie Zygmunta Drugiego Augusta w Polsce. 1569: zawarcie Unii Lubelskiej, powstanie Rzeczpospolitej Obojga Narodów. 1575–1586: panowanie Stefana Batorego w Polsce. 1578: powstanie Trybunału Koronnego.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Wskażesz, kiedy Rzeczpospolita osiągnęła największy zasięg terytorialny.

  • Wyjaśnisz, jaka była struktura społeczna ludności Korony.

  • Zidentyfikujesz powody, dla których średnia długość życia ludzi w XVI i XVII w. była o prawie połowę niższa niż w wiekach XX i XXI.