Jądro ciemności jest wybitnym dziełem kształtującej się na przełomie wieków nowoczesnej literatury psychologicznej. Pozwala śledzić niezwykle skomplikowany proces dojrzewania osobowości młodego Europejczyka przeniesionego w obcy mu klimatycznie i kulturowo świat Czarnej Afryki. To zapis przerażającego przebiegu  degeneracji europejskiego kodeksu moralnego w warunkach pierwotnej cywilizacji.

Historia ta jest zarazem jedną z najwcześniejszych literackich zapowiedzi totalitaryzmu. Pokazuje, co może się stać z człowiekiem całkowicie wyzwolonym spod wszelkich zasad, norm i zakazów. Wraz z bohaterem czytelnik odbywa wyprawę w najciemniejsze pokłady ludzkiej psychiki. Conrad pokazuje przy tym uniwersalny problem zacierania granic – granic między dobrem a złem, miedzy prawdą a złudzeniem, między człowieczeństwem a zwierzęcością, między tym, co cywilizowane i prymitywne.