Ród Habsburgów przez wieki rządził wieloma krajami Europy. Dostawały się one pod panowanie dynastii habsburskiej na drodze mariaży, umów lub w wyniku wojen. Sercem dynastycznych posiadłości w Europie Środkowej była Austria. Wydawało się, że państwo to wyszło obronną ręką z zawieruchy wojen napoleońskich, a świeży tytuł cesarski (1804 r.) mocniej zespolił niezależne formalnie państwa: Królestwo Węgier, Czech, Galicji i Lodomerii, Chorwacji i inne ziemie.

Jednak wiek XIX przyniósł również rozwój nacjonalizmów i okazało się, że narody, nad którymi rozciągała się władza Habsburgów, łączy coraz mniej. Niemieckiej ludności było zbyt mało, by mogła samodzielnie podtrzymać władzę austriackiego cesarza we wszystkich krajach imperium. Kolejne kryzysy wyraźnie wskazywały, że państwo, aby przetrwać, musi się oprzeć na szerszych podstawach.