Rozum i to, czym nas obdarowuje, czyli racjonalność – cóż o nich tak naprawdę wiemy? Gdy przyjmujemy wyłącznie werdykty rozumu – popadamy, jak mówi Pascal, w przesadę. Seneka twierdzi, że rozum jest cząstką ducha boskiego w człowieku, ale Bacon przestrzega, by rozumowi nie dodawać skrzydeł, lecz raczej ołowiu i ciężarów, ażeby hamowały wszelkie wyskoki. Leibniz z kolei głosi, że im bardziej w postępowaniu naszym kierujemy się rozumem, tym bardziej jesteśmy wolni, Nietzsche zaś nazywa rozum podstępną czarownicą. Jak się okazuje, każde filozofowanie zawiera jakiś obraz rozumu. W tym kontekście wiek XVII wydaje się okresem bardzo ciekawym. Badając go, zobaczymy, w jaki sposób kształtował się model racjonalności, który swoimi wpływami sięgnął matecznika racjonalności nowoczesnej, czyli Oświecenia, a tym samym również i naszego dzisiejszego myślenia.