Kresy historyczne i wyobrażone w Nadberezyńcach Floriana Czarnyszewicza
PrzedmowaTeraz, kiedy ta Polska zanurzyła się na dno jak miasto w balladzie zanurzone w Świtezi, z którego cichą porą dochodzi dźwięk dzwonów – nagle, dzięki tej książce, w tym dźwięku który słyszymy po nocach, rozróżnimy jeszcze jeden ton, którego, niebaczni, nie znaliśmy, kiedy wszystko było realnością wynurzoną na powierzchnię w pełnym blasku.
Za to, że nam ta Polska dźwięczyć będzie pełniej i bogaciej – dziękujemy Czarnyszewiczowi.Źródło: Melchior Wańkowicz, Przedmowa, [w:] F. Czarnyszewicz, Wicik Żywica, Buenos Aires 1953.
Pisząc o „tej Polsce”, Melchior Wańkowicz (podobnie jak Florian Czarnyszewicz – emigrant urodzony nad Berezyną) miał na myśli Polskę utraconą – wschodnie Kresy dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Nadberezyńców Czarnyszewicza można czytać zarówno jako powieść historyczną o życiu w mozaice narodowości, kultur i języków charakterystycznej dla Kresów, jak i baśń o raju utraconym, jakim stały się one dla Polaków, którzy musieli je opuścić.
Rozróżnisz środki literackie służące idealizacji obrazu Kresów w Nadberezyńcach.
Zinterpretujesz wizję historii wyznawaną przez polskich bohaterów Nadberezyńców.
Porównasz obraz utraconej krainy dzieciństwa w Panu Tadeuszu i Nadberezyńcach.