R1OeXJ67oh9JV
Fotografia przedstawiająca wnętrze lokalu wyborczego. Po lewej stronie stoi stół, przy którym zasiadają członkowie komisji wyborczej. Przed stołem ustawiła się kolejka wyborców. Po prawej stronie ustawiono stoliki, na których ustawiono przegródki zasłaniające wyborcę podczas głosowania. W głębi biało-czerwona flaga i godło Polski, pod którą stoi urna wyborcza.

Demokratyczne wybory

Obwodowa komisja wyborcza nr 198 w Gdańsku, wybory prezydenckie
Źródło: Artur Andrzej, licencja: CC BY-SA 4.0.

W dosłownym tłumaczeniu słowo „demokracja” oznacza władzę ludu (z greckiego „demos” to „lud”, a „kratos” to władza). Władza taka może być przez lud sprawowana bezpośrednio, gdy obywatele osobiście podejmują decyzje w konkretnych, dotyczących ich sprawach, na przykład w drodze powszechnego głosowania (referendum). Rozwiązanie takie zapewnia obywatelom znaczny wpływ na podejmowane decyzje, może jednak okazać się zbyt kosztowne, czasochłonne i trudne w organizacji w dużych państwach lub przy znacznej liczbie kwestii wymagających rozważenia. Dlatego we współczesnych państwach demokratycznych dominuje pośrednia forma demokracji, w której władza sprawowana jest przez wybranych przez obywateli reprezentantów. Wolne wybory tych reprezentantów są zaś fundamentalną procedurą demokracji przedstawicielskiej.

Co jednak decyduje o tym, że wybory możemy nazwać „wolnymi”? Jakie funkcje pełnią w demokratycznym państwie? Czy zmieniająca się rzeczywistość społeczno‑polityczna współczesnych państw demokratycznych wymaga dostosowania sposobu przeprowadzania wyborów? Jakie mogą być tego konsekwencje?

Twoje cele
  • Wymienisz przymiotniki wyborcze i zdefiniujesz ich znaczenie dla demokratycznych wyborów.

  • Ocenisz znaczenie wyborów dla kształtowania społeczeństwa obywatelskiego.

  • Wyjaśnisz związek między kulturą polityczną społeczeństwa a wykształceniem elit politycznych.