R16ZdKhNdrDf1
Ilustracja przedstawia małe kolorowe prostokąty ułożone w taki sposób, że układają się w kształt coraz większych okręgów.

Okrąg opisany na czworokącie

Źródło: dostępny w internecie: pixabay.com, domena publiczna.

Wielokąty cykliczne

Powszechnie znany jest fakt, iż na każdym trójkącie można opisać okrąg i okrąg ten jest wyznaczony jednoznacznie. Inaczej sytuacja wygląda w przypadku wielokątów o większej niż 3 liczbie boków. Zauważmy na poniższym rysunku, że okrąg opisany na czworokącie ABCD jest tym samym okręgiem, który jest opisany na każdym z trójkątów, którego trzy wierzchołki są różnymi elementami zbioru A, B, C, D. Na poniższym rysunku zaznaczono trójkąty ACDBCD, które są wpisane w okrąg opisany na czworokącie ABCD.

R1a7yymdzpGs1
Czworokąt i trójkąty wpisane w okrąg

Dlatego też nie jest możliwe opisanie okręgu na rombie, który nie jest kwadratem, bo jak widać na poniższym rysunku, okręgi opisane na trójkątach ACDABC mają różne położenie na płaszczyźnie, choć oczywiście ich promienie są takie same.

R1JcCk1AnkPCH
Romb, na którym nie da się opisać okręgu

O wielokątach wypukłych, na których można opisać okrąg mówimy, że są one cykliczne. Niniejsza lekcja ma za zadanie podać warunek konieczny i wystarczający, by na czworokącie dało się opisać okrąg.

Twoje cele
  • Udowodnisz twierdzenie podające warunki opisywalności okręgu na czworokącie wypukłym.

  • Zastosujesz  twierdzenie Ptolemeusza i Carnot’a w zadaniach dotyczących okręgu opisanego na czworokącie.

  • Zastosujesz poznane zależności w sytuacjach typowych i problemowych.