Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R17hlDO7xDMm6
Zdjęcie przedstawia głowę człowieka z mocno popękaną skórą. Ma szeroko otwarte usta, krzyczy, ma zmarszczone czoło. Boki głowy dociskają dwie dłonie luźnie złożone w pięści.

Ekspresja w języku

Źródło: Pixabay, domena publiczna.

Kiedy usłyszysz zdanie: Mój kotek ma zimny nosek, nie musi chodzić o kota. Może to być pieszczotliwe, dość popularne, określenie bliskiej osoby. Podczas gdy słowo nosek to po prostu zdrobnienie (deminutyw), kotek wcale nie musi oznaczać małego kota. Może być to wyraz spieszczony, czyli hipokorystyk. W ten sposób język pozwala nam wyrażać emocje, nawet kiedy wypowiadamy zdania  „z martwą twarzą”. Podobnie znaczące bywają wykrzyknienia… Ech! lub Oj! mają zupełnie inny ładunek emocjonalny i często same w sobie stanowią wystarczający komentarz do sytuacji.

Jedną z funkcji języka (mowy) jest funkcja ekspresywna, czyli funkcja wyrażania stanu fizjologicznego i psychicznego nadawcy. Istnieją naturalne cechy wypowiedzi zdradzające stan mówiącego, jak np. barwa, siła czy wysokość głosu, a także sposób wymawiania słów. Jednak te cechy stoją poza systemem językowym, gdyż mają charakter doraźny i indywidualny. Istnieją natomiast systemowe środki wyrażania ekspresji, takie jak onomatopeje, hipokorystyka czy wykrzyknienia.

Twoje cele
  • Wskażesz sposoby wyrażania emocji w języku.

  • Wyjaśnisz, czym różni się spieszczenie od zdrobnienia i zgrubienia.

  • Wyjaśnisz, na czym polegają zabiegi językowe, które nadają ekspresję wyrazom.