Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
RBon3zLjECpQi
Ilustracja przedstawia biały budynek trzykondygnacyjny. Na dachu trójkątny przyczółek. Dach zwieńczony metalową wieżyczką. Front budynku zdobiony roślinnym ornamentem, widocznym pomiędzy oknami oraz nad wejściem. Do budynku głównego przylegają niższe przybudówki. Plan przed pałacykiem jest piaszczysty, niezagospodarowany, tak jakby jeszcze w trakcie prac. Dwóch mężczyzn z konewką i wiadrem stoi na pierwszym planie, dalej przed wejściem do budynku także dwie inne osoby ubrane w szlacheckie stroje.

Reformy oświaty, myśl polityczna w czasach saskich

Zygmunt Vogel, Widok biblioteki Załuskich, 1801 r.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Wbrew negatywnym stereotypom, streszczającym się w porzekadle „za króla Sasa jedz, pij i popuszczaj pasa”, jego panowanie – oprócz paraliżu demokracji szlacheckiej – przyniosło rozbudowę szkolnictwa i pierwsze promienie oświecenia. Wpływy europejskie, w epoce świateł głównie francuskie, docierały do Rzeczypospolitej za pośrednictwem saskim, a w pewnym stopniu także włoskim, i oddziaływały na warstwę magnacką oraz bogatą szlachtę.

R1AhZCYA2iQIL1
Linia chronologiczna przedstawia następujące wydarzenia przypadające częściowo na okres panowania Augusta trzeciego Sasa w latach 1736‑1763. 1740 Założenie w Warszawie szkoły średniej Collegium Nobilium. 1745‑1746 Wydanie encyklopedii Chmielowskiego Nowe Ateny albo Akademia wszelkiej scjencyi pełna. 1747 Założenie Biblioteki Załuskich. 1756‑1763 Wojna siedmioletnia. 6 września 1764 Elekcja Stanisława Augusta Poniatowskiego na króla Polski. 1772 Pierwszy rozbiór Polski.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Scharakteryzujesz, jakie elementy oświecenia przeniknęły do kultury polskiej za panowania Augusta III Sasa.

  • Wyjaśnisz znaczenie pierwszej publicznej biblioteki na ziemiach polskich.

  • Przedstawisz, jakie postulaty naprawy Rzeczypospolitej zgłaszali ówcześni pisarze polityczni.