Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R1FyxZDbmbzk2
Zdjęcie przedstawia Biały Dom. To duża, piętrowa budowla w rotundą w centralnej części, wspartą na sześciu kolumnach. Biały Dom otaczają liczne drzewa i wypielęgnowany ogród.

System prezydencki

Biały Dom, siedziba i miejsce pracy Prezydenta USA
Źródło: Aaron Kittredge, domena publiczna.

Monteskiuszowska idea podziału władz opierała się na oddzieleniu jej poszczególnych segmentów. Żaden z nich nie mógł wkraczać w kompetencje pozostałych; tworzenie prawa było zarezerwowane dla władzy prawodawczej, władza wykonawcza powinna się zajmować bezpośrednim, bieżącym zarządzaniem sprawami państwa, a władza sądownicza – sprawowaniem wymiaru sprawiedliwości. Zasadę tę starały się zrealizować trzy konstytucje: konstytucja francuska z 1791 r., dyrektorialna konstytucja francuska z 1795 r. (III roku rewolucji) oraz Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki. Ostatnia z nich, obowiązująca do dzisiaj, wyznacza kanony systemu prezydenckiego. Jest wynikiem odbywającej się w Filadelfii w maju 1787 r. konwencji konstytucyjnej. Wydarzenie to poprzedziła trwająca w latach 1775–1783 wojna o niepodległość.

We współczesnych państwach demokratycznych obowiązuje kilka modeli ustrojowych. Zwane są one również systemami politycznymi. Wyróżniamy:

  1. system parlamentarny;

  2. system prezydencki;

  3. system mieszany.

W interesującym nas systemie prezydenckim mamy do czynienia z silną pozycją prezydenta, który ma wpływ na funkcjonowanie państwa. System taki występuje w Stanach Zjednoczonych, gdzie prezydent ma bardzo szeroki zakres uprawnień.

Twoje cele
  • Scharakteryzujesz system polityczny ze szczególną rolą prezydenta.

  • Odróżnisz klasyczny system prezydencki (na przykładzie USA) od systemu semiprezydenckiego (na przykładzie Republiki Francuskiej).

  • Ocenisz oba systemy – prezydencki w USA i semiprezydencki we Francji.

  • Przeanalizujesz, które elementy systemu semiprezydenckiego obowiązują w Rzeczypospolitej Polskiej.