Ustrój Rzeczypospolitej w XVII w. różnił się od modelu rządów absolutystycznych, który przyjął się wówczas w większości europejskich krajów. W państwie polsko‑litewskim szlachta wybierała swojego władcę i uczestniczyła w podejmowaniu decyzji politycznych, a w konfliktach między nią a królem pośredniczyła magnateria, zasiadająca w senacie. Już ówcześni kojarzyli wykształcony nad Wisłą ustrój z wagą, na której król i szlachta znajdowali się na równoważących się szalkach, a arystokracja stanowiła jej ramię.