Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Roqev4DansyIU
Zdjęcie okładkowe (poglądowe) przedstawia wyładowania atmosferyczne na granatowym niebie. Na tle zdjęcia umieszczono tytuł "Jak zbudowana jest i jak działa prądnica".

Jak zbudowana jest i jak działa prądnica

Źródło: Politechnika Warszawska Wydział Fizyki, licencja: CC BY 4.0. Licencja: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.pl.

Czy to nie ciekawe?

W jaki sposób wykorzystuje się zjawisko indukcji elektromagnetycznej w praktyce, aby wytwarzać siłę elektromotoryczną w sposób ciągły - w dłuższym okresie czasu?

Takim prostym i pomysłowym urządzeniem jest prądnica, która realizuje ideę źródła energii elektrycznej odmiennego niż ogniwo.

Prądnica jest urządzeniem powszechnie wykorzystywanym.

Po pierwsze stosuje się ją w elektrowniach, gdzie służy do wytwarzania energii elektrycznej. Ta energia jest następnie przekazywana za pomocą sieci energetycznej między innymi do Twojego domu. Taka prądnica działająca w elektrowni zwana jest generatorem elektrycznym (zobacz Rys. a.).

RuC86hoq5VYZQ
Rys. a. Generator w elektrowni.
Źródło: dostępny w internecie: https://pixabay.com/photos/power-plant-hoover-dam-generator-2728059/ [dostęp 16.05.2022].

Prądnica używana w samochodzie do ładowania akumulatora podczas jazdy to alternator (zobacz Rys. b.)

R7jdaEMxrZ0lf
Rys. b. Alternator samochodowy.
Źródło: CZmarlin — Christopher Ziemnowicz, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Jeep_2.5_liter_4-cylinder_engine_chromed_e.jpg [dostęp 16.05.2022], domena publiczna.

Z kolei, stosowane w rowerze dynamo przedstawione na Rys. c., to prądnica będąca źródłem energii dla lampki rowerowej. (To rozwiązanie wypierane jest przez stosowanie „bateryjki” (ogniwa) do zasilania lampek LED, które mają niewielką moc.)

Rc0f2MjfqfZd2
Rys. c. Dynamo rowerowe.
Źródło: Ralf Roletschek, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Fahrrad-detail-23.jpg [dostęp 16.05.2022], licencja: CC BY-NC-ND 4.0.

No i w końcu ważnym zastosowaniem prądnicy jest agregat prądotwórczy (zobacz Rys. d.). Jest to przenośna prądnica wytwarzająca energię elektryczną z wykorzystaniem silnika spalinowego. Stosuje się ją w sytuacjach awaryjnych (np. w szpitalach) lub tam, gdzie nie została doprowadzona sieć energetyczna.

RnYwzIT2l2bKi
Rys. d. Agregat prądotwórczy.
Źródło: dostępny w internecie: https://pixabay.com/photos/generator-alternator-equipment-5476642/ [dostęp 16.05.2022].
Twoje cele

W tym e‑materiale:

  • poznasz budowę i zasadę działania prądnicy,

  • przekonasz się, że wytwarzanie prądu indukcyjnego w prądnicy może odbywać się na dwa sposoby - z ruchomą ramką bądź ruchomym magnesem,

  • przekonasz się, że wytwarzane w prądnicy napięcie jest przemienne,

  • dowiesz się, że maksymalne napięcie wytwarzane w prądnicy rośnie wraz z częstotliwością jej obrotów.