W latach 80. XX w. gospodarka sowiecka wymagała nie tyle modernizacji, ile całkowitego przestawienia na inne tory. Podczas gdy w świecie Zachodnim na pierwszym miejscu stawiano nowoczesne technologie, usprawniano infrastrukturę i pracowano nad udogodnieniami życia codziennego, w ZSRS ciągle najważniejsze pozostawały przemysł ciężki i zbrojeniowy. Centralnie zarządzane przedsiębiorstwa były prowadzone przez niekompetentnych kierowników, ustanawianych według klucza partyjnego, a nie na podstawie kwalifikacji. Podobnie wyglądała sytuacja w sferze usług. Brak konkurencyjności, motywacji do pracy i zwiększania wydajności powodowały zastój gospodarczy i partactwo.

W 1985 r. na czele Komunistycznej Partii Związku Sowieckiego (a tym samym na czele ZSRS) stanął Michaił Gorbaczow. Należał on do tej części działaczy partyjnych, którzy rozumieli, że imperium potrzebuje wewnętrznych zmian. Gorbaczow ogłosił więc program pierestrojki, czyli przebudowy. Choć miała ona służyć m.in. modernizacji gospodarki i nawiązaniu lepszych relacji z państwami zachodnimi, mimowolnie przyczyniła się do rozpadu ZSRS.