Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R1SpTzLxVqUhE
Obraz przedstawia dojrzałego mężczyznę, ubranego w długi płaszcz. Postać siedzi na ziemi oparty o ścianę. Pochyla głowę. Jest ona częściowo ogolona. Sterczące, jasne włosy rosną tylko na jej czubku. Mężczyzna ma zmarszczone czoło, krzaczaste brwi, zamknięte oczy i haczykowaty nos. Ma wydatne kości policzkowe i sumiaste wąsy. Prawą rękę opiera o czapkę leżącą na ziemi. O lewe udo oparty jest sztylet. W tle, po prawej stronie, ukazane są drewniane drzwi.

Sztuka retoryki – przemowa Gerwazego w Panu Tadeuszu

Antoni Kozakiewicz, Śpiący Gerwazy, olej na panelu, 1877.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Przemowy Sędziego, Podkomorzego, Wojskiego w „Panu Tadeuszu” oprócz ich sensu edukacyjnego podkreślają charakterystyczną cechę kultury szlacheckiej, która była w dużej mierze kulturą słowa, kulturą wypowiedzi. Najważniejsze wydarzenie poematu „ostatni zajazd na Litwie”, było skutkiem krasomówczych walorów „wymowy sejmowej” Gerwazego. To jego umiejętności retoryczne sprawiły, że osiągnął zamierzony cel (zemsta za śmierć Stolnika) i szlachta, zamiast na Moskala, uderzyła
na Soplicowo.

Twoje cele
  • Zapoznasz się z fragmentem przemowy Gerwazego w Księdze VII. Rada.

  • Przeanalizujesz środki retoryczne, którymi posługuje się Gerwazy, aby przekonać szlachtę z Dobrzyńskiego zaścianka do zajazdu na Soplicowo.

  • Na przykładach z lektury poznasz zasady tworzenia przemowy.