R1UkDwlNbHxZU
Zdjęcie przedstawia scenę tańca. Tancerze uchwyceni są podczas ruchu. Ukazane są klatka po klatce ruchy ich ciała.

Co jest istotą oceny moralnej?

Źródło: Pixabay, domena publiczna.

Codziennie oceniamy ludzkie czyny, uznając je za dobre albo złe. Lecz co tak naprawdę poddajemy ocenie? O ile chemik może wyizolować w laboratorium badaną przez siebie substancję, my nigdy nie mamy do czynienia z czynem w czystej postaci.

Intencje, skutki, kontekst sytuacyjny, obowiązujące normy moralne i prawne – to wszystko elementy, które są powiązane z samym czynem. W życiu zazwyczaj nie bierzemy pod uwagę wszystkich elementów ludzkiego zachowania, ale uznajemy – nawet jeśli się nad tym nie zastanawiamy – że pewne z nich są ważniejsze niż inne.

Podobnie jest w filozofii – istnieją różne stanowiska etyczne, a każde z nich inaczej rozumie istotę oceny moralnej. W tej lekcji poznasz stanowisko, które skupia się na skutkach czynów oraz drugie, które za punkt wyjścia bierze pojęcie obowiązku. Zaczniemy jednak od starożytnego źródła tych dwu stanowisk etycznych – epikureizmu i stoicyzmu.

Twoje cele
  • Porównasz ze sobą deontologiczne i konsekwencjalistyczne kryterium oceny moralnej.

  • Scharakteryzujesz kryterium skutków czynu oraz zgodności z nakazami i zakazami moralnymi.

  • Wskażesz starożytne źródła etyczne stanowisk: deontologicznego oraz konsekwencjalistycznego.

  • Zastosujesz deontologiczne i konsekwencjalistyczne kryterium do własnych rozważań etycznych.