R1ShzFzb18oiS
Zdjęcie przedstawia ścianę kamienicy z wieloma oknami.

Stanisław Grochowiak: Czyści jako manifest estetyki turpistycznej

Źródło: Pixabay, domena publiczna.

Czy turpizm to negacja, czy afirmacja? Co sądził o tym Stanisław Grochowiak? Jakie wyzwania podejmował w swojej poezji? O jaki rodzaj prawdy się upominał?

Autor Czystych - poetyckiego manifestu turpizmu – traktował z dystansem klasyfikacje, które opierają się na uproszczeniu. Pisał z ironią: Humaniści, bo kochali człowiekaracjonaliści, bo ubóstwiali człowiekaromantycy, bo byli tacy... romantyczniturpiści, bo opiewali szczury, odchody i trupie jady. Podkreślał, że turpista nie przeraża tylko po to, by przerażać. Podobnie jak Tadeusz Różewicz szukał nowej formuły dla poezji po wstrząsającym doświadczeniu wojny i ludobójstwa. Rok 1956 przyniósł kolejny wstrząs — ujawnienie bezmiaru zbrodni stalinowskich. Poeci tego pokolenia, nazywani katastrofistami i nihilistami, byli w istocie realistami. Odrzucając mit arkadyjski, mierzyli się z rzeczywistością swoich czasów i prawdą o człowieku. Ludzka słabość i nędza ludzkiej egzystencji stały się nowymi tematami dla poezji, tradycyjnie uznawanej za rejon piękna i wzniosłości. Ten nowy rodzaj wrażliwości, ujmujący pełnię człowieczeństwa, ukształtował współczesną poezję.

Twoje cele
  • Poznasz biografię Stanisława Grochowiaka.

  • Przeanalizujesz wiersz Grochowiaka Czyści, uznawany za manifest turpizmu.

  • Wyjaśnisz, w jaki sposób doświadczenia historyczne wpłynęły na poezję pokolenia Stanisława Grochowiaka.