Stanisław Grochowiak: Czyści jako manifest estetyki turpistycznej
Czy turpizm to negacja, czy afirmacja? Co sądził o tym Stanisław Grochowiak? Jakie wyzwania podejmował w swojej poezji? O jaki rodzaj prawdy się upominał?
Autor Czystych - poetyckiego manifestu turpizmu – traktował z dystansem klasyfikacje, które opierają się na uproszczeniu. Pisał z ironią: Humaniści, bo kochali człowieka
– racjonaliści, bo ubóstwiali człowieka
– romantycy, bo byli tacy... romantyczni
– turpiści, bo opiewali szczury, odchody i trupie jady
. Podkreślał, że turpista nie przeraża tylko po to, by przerażać. Podobnie jak Tadeusz Różewicz szukał nowej formuły dla poezji po wstrząsającym doświadczeniu wojny i ludobójstwa. Rok 1956 przyniósł kolejny wstrząs — ujawnienie bezmiaru zbrodni stalinowskich. Poeci tego pokolenia, nazywani katastrofistami i nihilistami, byli w istocie realistami. Odrzucając mit arkadyjski, mierzyli się z rzeczywistością swoich czasów i prawdą o człowieku. Ludzka słabość i nędza ludzkiej egzystencji stały się nowymi tematami dla poezji, tradycyjnie uznawanej za rejon piękna i wzniosłości. Ten nowy rodzaj wrażliwości, ujmujący pełnię człowieczeństwa, ukształtował współczesną poezję.
Poznasz biografię Stanisława Grochowiaka.
Przeanalizujesz wiersz Grochowiaka Czyści, uznawany za manifest turpizmu.
Wyjaśnisz, w jaki sposób doświadczenia historyczne wpłynęły na poezję pokolenia Stanisława Grochowiaka.