Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R1LcaNQr50HTJ
Ilustracja przedstawia dwa czarno-białe obrazki. Po lewej stronie widoczne popiersie nagiej kobiety o długich, kręconych włosach z opaską na głowie, która nadyma policzki i dmucha w trzymaną w prawej dłoni lampę, przypominającą lampę Aladyna. U góry napis Chimera. Po prawej stronie głowa starszego mężczyzny, który ma długie włosy, wąsy i brodę. Na głowie ma opaskę, od której rozchodzą się świetliste promienie. Powyżej liczne gwiazdy i napis Moja pieśń wieczorna.

Kultura Młodej Polski. Nurty w sztuce przełomu wieków

Reprodukcja strony 17 z pierwszego numeru „Chimery”, jednego z głównych czasopism wydawanych w okresie Młodej Polski.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Na początku była chuć – tym zdaniem rozpoczyna się jeden z najważniejszych i najbardziej kontrowersyjnych utworów przełomu wieków. Chuć była początkiem wszystkiego, to z niej ukształtował się mózg, a później dusza – dowodził autor, Stanisław Przybyszewski, przeciwstawiając się w ten sposób pozytywistycznym ideałom. Twórca ten wywarł ogromny wpływ na rozwój nowatorskich trendów w kulturze polskiej i stał się prekursorem nowej epoki – Młodej Polski. W swojej ojczyźnie nie był jednak tak popularny jak za granicą, gdzie okrzyknięto go „genialnym Polakiem”. Przybyszewski od początku szokował – swoją sztuką, twórczością literacką, niekonwencjonalnym trybem życia, licznymi romansami, nadużywaniem alkoholu. Zyskał miano skandalisty. Będąc mężem norweskiej pisarki i pianistki Dagny Juel, jednocześnie pozostawał w związku ze swoją wieloletnią partnerką Martą Foerder, a gdy ta pierwsza została zamordowana przez swojego kochanka, a druga popełniła samobójstwo, związał się z żoną przyjaciela, Jana Kasprowicza.

R1UROBRR3EDE21
Linia chronologiczna przedstawia wydarzenia przypadające na okres życia Kazimierza Przerwy‑Tetmajera w latach 1865‑1940, Stanisława Przybyszewskiego w latach 1868‑1927 oraz Młodej Polski w latach1890‑1918. Lata 1848‑1849 Wiosna Ludów. 1900 rok Wydanie Ludzi bezdomnych Stefana Żeromskiego. 1901 rok Wydanie Wesela Stanisława Wyspiańskiego. 1904 rok Wydanie pierwszego tomu Chłopów Władysława Reymonta. Lata 1914‑1918 Pierwsza wojna światowa.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Nauczysz się rozróżniać dzieła sztuki przełomu wieków.

  • Wskażesz przykłady dzieł sztuki i literatury okresu Młodej Polski, które wykazywały wpływ idei narodowych.

  • Wdasz się w dyskusję między zwolennikami i przeciwnikami Młodej Polski.

  • Będziesz się uczyć tworzyć i wyszukiwać różnego rodzaju informacje dotyczące życia i twórczości osób zasłużonych w przeszłości.