R13COjaHrUhIK
Ilustracja przedstawia schemat siateczki śródplazmatycznej szorstkiej otaczającej jądro komórkowe. Na siateczce wyróżniają się drobne, kuliste struktury – rybosomy. Jądro otoczone jest wieloma warstwami retikulum.

Rybosomy prokariotyczne i eukariotyczne

Rybosomy są związane z błoną zewnętrzną otoczki jądrowej lub błonami retikulum endoplazmatycznego szorstkiego.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Znasz takie zwierzęta jak golce – gryzonie uznawane za jedne z najbrzydszych zwierząt? Co nas z nimi łączy? To plan na życie, zapisany w DNA, a odczytywany przez rybosomy, czyli zbudowane z dwóch podjednostek molekularne fabryki. Syntetyzują one białka, bez których nie może funkcjonować żadna komórka, żaden organizm. Większa podjednostka zajmuje się łączeniem aminokwasów w łańcuch polipeptydowy, a mniejsza kontrolą jakości opuszczającego rybosom białka. Dlaczego golce? Bo u tych zwierząt odkryto długowieczność. Podczas gdy inni przedstawiciele gryzoni dożywają średnio 6 lat, golce mogą żyć nawet lat 30! Naukowcy odkryli, że w ciągu życia każdego organizmu syntetyzowane są nieprawidłowo zwinięte peptydy, których agregacja odpowiada za starzenie się. U golców prawdopodobnie funkcjonuje wyjątkowo sprawny mechanizm naprawczy, który lepiej niż u innych zwierząt koryguje błędy w syntetyzowanych białkach. Być może gdy odkryjemy tajemnicę, którą skrywają rybosomy golców, znajdziemy przepis na długowieczność.

Twoje cele
  • Omówisz strukturę i skład chemiczny rybosomów.

  • Porównasz strukturę i skład chemiczny rybosomów prokariotycznych i eukariotycznych.

  • Wskażesz miejsca występowania rybosomów w komórkach pro- i eukariotycznych.

  • Wykażesz rolę rybosomów w prawidłowym funkcjonowaniu komórek.