Czy my, ludzie współcześni, nadal jesteśmy Odyseuszami?

Historia powrotu Odyseusza do Itaki to jeden z najczęściej przywoływanych toposów literackich. Ta niekończąca się podróż przez mityczne krainy, podróż pełna przygód, niebezpieczeństw, zadziwiających spotkań, była przez wieki metaforą ludzkiego życia. Odyseusz doświadczył niemal wszystkiego, czego człowiek może doświadczyć. Mierzył się z pragnieniami i pokusami, wykazywał się odwagą, dokonywał trudnych wyborów. Jednak, co najważniejsze, przez cały ten czas zmierzał do celu. Metafora człowieka jako żeglarza w kulturze chrześcijańskiej stała się metaforą pielgrzyma, dążącego do życia wiecznego.

Epoka postmodernizmu, kwestionując wszystkie systemy wartości, uznała, że metafora ta jest częściowo nieaktualna, a częściowo zmienia swoje znaczenie: człowiek jest, owszem, w drodze, lecz nie może powrócić do domu, którego przecież nie ma. Wobec upadku autorytetów i zaniku celu ostatecznego nasza wędrówka stała się chaotyczna – zmierzamy we wszystkich kierunkach naraz, reagując na zaistniałe okoliczności, zmieniając trasy i punkty odniesienia. Czy jednak ucieczka od niebezpieczeństw nie była powodem zmiany trasy dla Odyseusza? Czy ulegając namiętnościom nie przedłużał swej podróży? Czy nie zdarzało mu się zapominać o Itace?