Wiek XV to okres umacniania się pozycji politycznej polskiej magnaterii. Szczytowym jej osiągnięciem było uzyskanie przywileju mielnickiego z 1501 r., w którym Aleksander Jagiellończyk znacznie ograniczył władzę królewską na rzecz senatu. Wywołało to natychmiastową reakcję szlachty, która nie tylko doprowadziła do uchylenia tego przywileju, ale również na mocy konstytucji Nihil novi z 1505 r. zapewniła sobie realny wpływ na nowe ustawodawstwo. Zapoczątkowało to okres wzmożonej aktywności politycznej średniej szlachty, która dążyła do ograniczenia wpływów magnaterii i zwiększenia własnej roli w państwie.