Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R16ooY1u1dmYY
Zdjęcie przedstawia wypukłe znaki zapytania leżące w różnych kierunkach na gładkiej powierzchni.

Kłopoty z wieloznacznością

Źródło: domena publiczna.
Cyprian Kamil Norwid Za wstęp (okólniki)

Ponad wszystkie wasze uroki -
Ty! poezjo, i ty, wymowo -
Jeden wiecznie będzie wysoki:

. . . . . . . . . . . . . . . .

Odpowiednie dać rzeczy słowo!

ckn Źródło: Cyprian Kamil Norwid, Za wstęp (okólniki).

Słynny cytat Norwida sprawia wrażenie prostej porady – mówić tak, by słowa były odpowiednie do tego, co opisują. Skądinąd sam Norwid uchodzi za jednego z najtrudniejszych polskich poetów. A więc mówić tak jak należy, nie oznacza wcale mówić zrozumiale. Język to przestrzeń nieskończenie bogata i złożona. Trzeba doświadczać wielkiej arogancji, by mieć poczucie, że się włada językiem. Można co najwyżej wykorzystywać jego fragment do własnych celów. Reguły gramatyczne i logiczne są dość uległe wobec ludzkiej woli: pozwalają się łamać, a mimo wszystko, nawet pokiereszowane, służą komunikacji. Czy warto zatem kłopotać się i poznawać te zasady? Język odżywia nasz ludzki umysł i duszę – poznawanie języka to bogatsze życie umysłowe i duchowe. Niekiedy to, czego dowiadujemy się o języku, pozwala nam precyzyjniej się wyrażać, kiedy indziej – łamać reguły, by oddać to, co je przekracza.

Twoje cele
  • Dowiesz się, poprzez jakie błędy wypowiedzi stają się wieloznaczne.

  • Rozpoznasz i scharakteryzujesz błędy amfibolii, niedopowiedzenia, homonimii, nazwowe, ekwiwokacji, sprzeczności, egzemplifikacji i błędy wynikające z użycia wyrażeń okazjonalnych.

  • Odróżnisz supozycję prostą, formalną, materialną; podasz ich przykłady.

  • Scharakteryzujesz rolę niejednoznacznych wypowiedzi w poezji.