R17lTM6QiHvGw
Zdjęcie przedstawia blat stołu, na którym znajduje się notatnik, długopis, para okularów i kawa z mlekiem w kubku. Przy kubku znajduje się kobieca dłoń.

Przemiany w deklinacji polskiej: rzeczownik rodzaju nijakiego

Źródło: Pixabay, domena publiczna.

Czy nie zastanawiało cię kiedyś, dlaczego mówi się i pisze: przed laty, innymi słowy? Na pewno wiesz, co znaczą te wyrażenia. Skąd jednak obecne w nich, dziwnie brzmiące formy: laty, słowy?

Zanim ukształtowały się współczesne końcówki narzędnika liczby mnogiej rzeczowników nijakich o twardym temacie (np. mianownik: pióro – narzędnik: piórami), w powszechnym użyciu, zwłaszcza w literaturze, były właśnie formy wyżej opisane (pióry – tak jak: laty, słowy). Nieliczne z tych starych form zachowały się w utartych związkach frazeologicznych.

Po tej lekcji, używając wyrażenia innymi słowy, będziesz już wiedzieć i pamiętać, jak odległej przeszłości jest to echo.

Twoje cele
  • Poznasz historię rzeczownika rodzaju nijakiego.

  • Wymienisz końcówki fleksyjne, które miały dawniej rzeczowniki nijakie.

  • Podasz przykłady wyrazów do każdego etapu przemian, jakie zachodziły w deklinacji rzeczowników nijakich.

  • Wskażesz przykłady archaizmów fleksyjnych.