Rr4OywCFBRNWX
Ilustracja przedstawia mapę administracyjną Polski z 1920 roku. Mapa konturowa prezentująca rozbiory Polski z lat 1772, 1793 oraz 1795.

Koncepcje granicy wschodniej

Mapa administracyjna Polski z 1920 r. autorstwa Eugeniusza Romera.
Źródło: tylko do użytku niekomercyjnego.

Polska nie jest jeszcze niepodległa. […] Polska nie może być naprawdę niepodległą między dwoma kolosami. Dopóki liczne narody pozostaną w jarzmie rosyjskim, dopóty nie możemy patrzeć w przyszłość ze spokojem – przekonywał Józef Piłsudski. Odmiennego zdania był jego polityczny przeciwnik Roman Dmowski, który uważał, że tylko silne, jednolite państwo będzie w stanie przeciwstawić się sąsiadom. Odbudowa państwa polskiego po I wojnie światowej napotkała wiele problemów. Wypracowanie koncepcji wschodniej granicy było jednym z najpoważniejszych wyzwań stojących przed młodym krajem z uwagi na konieczność uwzględnienia nie tylko interesów własnych, ale także Rosji oraz pozostałych narodów (Białorusinów, Litwinów, Ukraińców). Ponadto od przyszłego kształtu granicy polsko‑rosyjskiej zależała stabilność w regionie i utrzymanie bezpieczeństwa. Która koncepcja ostatecznie zwyciężyła?

R1WBeLdnae2pU1
Linia chronologiczna przedstawia okres od 1795 do 1919 roku. W 1795 roku miał miejsce trzeci rozbiór Polski. 11 listopada 1918 roku odzyskanie niepodległości przez Polskę i podpisanie rozejmu w Compiegne. Od 1914 do 1918 roku pierwsza wojna światowa. 27 grudnia 1918 roku wybuch powstanie wielkopolskiego. 28 czerwca 1919 roku podpisanie traktatu wersalskiego. W lipcu 1919 roku nakreślenie linii Focha. Od 13 do 25  sierpnia 1920 roku bitwa warszawska. W 1920 roku opisanie linii Curzona. Od 1919 do 1921 powstania śląskie. 15 marca 1923 roku zatwierdzenie wschodniej granicy Polski, dodatkowy protokół do traktatu wersalskiego. 1 września 1939 roku rozpoczęcie drugiej wojny światowej.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Ocenisz, dlaczego Józef Piłsudski i Roman Dmowski nie mogli dojść do porozumienia w kwestii wschodniej granicy państwa polskiego.

  • Rozstrzygniesz, czyja koncepcja ostatecznie zwyciężyła.

  • Wyjaśnisz, co wspólnego z obecną granicą Polski miały koncepcje granicy wschodniej z początku XX w.