Pozytywiści o Żydach – Eliza Orzeszkowa, O Żydach i kwestii żydowskiej
ŻydziStopniowe zaostrzanie się stosunków polsko‑żydowskich [w latach 80. XIX w., przyp. red.] zbiega się z zakończeniem procesu emancypacji ludności żydowskiej. Jego przebieg był różny w poszczególnych zaborach, zależnie od zaawansowania procesów asymilacyjnych, koniunktury gospodarczej, stosunku władz do kwestii polskiej. [...] Pod koniec XIX w. [...] w Królestwie Polskim liczba ludności żydowskiej wzrosła od początku stulecia ośmiokrotnie, było jej już prawie półtora miliona.
Źródło: Andrzej Żbikowski, Żydzi, Wrocław 1997, s. 99.
W tym samym czasie Polaków (oraz przedstawicieli innych narodowości) zamieszkujących obszar ziem polskich było ponad 11 milionów.
W 1882 roku Eliza Orzeszkowa wydała broszurę zatytułowaną O Żydach i kwestii żydowskiej, w której opisała niełatwe relacje polsko‑żydowskie. Przedstawiła w niej pomysły na to, jak ułożyć wspólną egzystencję obu narodów zgodnie z pozytywistycznym ideałem społeczeństwa jako jednego organizmu.
Przeanalizujesz teksty publicystyczne, literackie powstałe w okresie pozytywizmu i współcześnie, związane z kwestią żydowską.
Wskażesz związek pomiędzy historią i filozofią epoki pozytywizmu a tematami podejmowanymi przez publicystów i pisarzy.
Na podstawie tekstów literackich i obrazu Aleksandra Gierymskiego wyjaśnisz, czym jest realizm.