O wojnę powszechną za Wolność Ludów! / Prosimy Cię Panie – pisał w 1832 r. Adam Mickiewicz w Księgach narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego. Na tę wojnę powszechną długo czekały pokolenia Polaków. Wypatrywany konflikt wybuchł dopiero po ponad stu latach od utraty niepodległości. 28 czerwca 1914 r. zamordowano w Sarajewie austro‑węgierskiego następcę tronu, arcyksięcia Franciszka Ferdynanda. Miesiąc później została Serbii wypowiedziana wojna. W ciągu tygodnia cała Europa znalazła się w stanie wojny. Po raz pierwszy państwa zaborcze były po przeciwnych stronach: sprzymierzona z Wielką Brytanią i Francją Rosja stanęła naprzeciw zjednoczonych sił Niemiec i Austro‑Węgier.

Wybuch wojny wywołał ożywione reakcje Polaków. Otworzył przed nimi szansę na niepodległość, od tak dawna i z taką niecierpliwością wyczekiwaną.