RFKwj7kubc8wU
Ilustracja przedstawia starą, pożółkłą kartę księgi, na której znajduje się tekst po łacinie.

Patrystyka: część 1. Wpływ filozofii starożytnej na problematykę filozofii wczesnochrześcijańskiej

Cyceron, De re publica
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Czym właściwie może zajmować się filozofia chrześcijańska? Przecież wiara opiera się na dogmatach, czyli na prawach objawionych przez Boga. Mają one swoje oparcie w Piśmie Świętym i są przekazywane wiernym przez Kościół. Na czym więc miałaby w takiej sytuacji polegać rola filozofa?

Cóż, choć dziś pewne wierzenia są dogmatami, nie zawsze tak było. Dogmat istnienia piekła i kary wiecznej został ogłoszony w 553 r. – pięćset lat po Chrystusie. Wiara w nieśmiertelność duszy stała się zaś dogmatem tysiąc lat później – w 1513 r. Nawet sformułowanie tak fundamentalnej dla chrześcijan kwestii, jak dogmat Trójcy Świętej zajęło kilkaset lat. W 325 r. Sobór Nicejski I przyjął, że Syn Boży jest współistotny Ojcu. W 381 r. zaś Sobór Konstantynopolitański I potwierdził boskość Ducha Świętego, dzięki czemu uznano, że Trójca Święta ma jedną naturę. Pojęciem Trzech Osób zaczęto się posługiwać jednak dopiero w V w.

W rzeczywistości samo ogłoszenie dogmatu przez Kościół jest zwieńczeniem długiego procesu sporów i dyskusji filozoficznych. Pomimo istnienia jednego, wspólnego dla chrześcijan Pisma, prawdy wiary nie były czymś oczywistym i jednoznacznym. Filozofia chrześcijańska, zwłaszcza w swoich początkach, była więc areną sporów, które dotyczyły natury Boga, Jego stosunku do świata, natury stworzenia oraz chrześcijańskiej koncepcji człowieka. W tej lekcji, poświęconej pierwszym koncepcjom filozofów chrześcijańskich, dowiesz się, że fundamentem, na którym się one opierały, była starożytna filozofia grecka.

Twoje cele
  • Przedstawisz główne starożytne koncepcje absolutu: demiurg, idea dobra (Platon), Nieporuszony Poruszyciel (Arystoteles), rozumna natura świata (stoicyzm), Prajednia (Plotyn).

  • Wyjaśnisz wpływ filozofii starożytnej na formowanie się teologii i filozofii chrześcijańskiej.

  • Określisz główne problemy patrystyki.