R1Klunt5RjqBS
Zdjęcie przedstawia przekroje poprzeczne przez żyłę i tętnicę człowieka. Po lewej stronie znajduje się przekrój przez tętnicę. Tętnica w porównaniu do żyły ma grubsze ściany boczne. Zarówno w żyle jak i tętnicy można wyróżnić punkty zbieżne. To trzy rodzaje błon. Błona zewnętrzna, błona środkowa i błona wewnętrzna. Błona zewnętrzna składa się z licznych włókien kolagenowych, co sprawia, że włókna rozciągają się. Błona środkowa zawiera włókna sprężyste tkanki łącznej, a także włókna mięśniowe gładkie. Dzięki nim możliwa jest regulacja światła naczyń i przepływu krwi. Błona wewnętrzna wyściela wnętrze naczyń krwionośnych, jest zbudowana z płaskiego nabłonka. By nie powstawały zakrzepy jego powierzchnia musi być idealnie gładka. Tętnica jest naczyniem krwionośnym o nieprzepuszczalnej ścianie, które bez względu na fizjologiczny skład krwi, prowadzi krew z serca do narządów ciała. Układ naczyń tętniczych jest połączony z układem naczyń żylnych poprzez sieć naczyń włosowatych. Żyła to rurkowate naczynie krwionośne, prowadzące krew do serca. Przekroje są owalne. W żyle na przekroju jest czerwonych krwinek, aniżeli w tętnicy. Mają one postać czerwonych, okrągłych, płaskich wklęsłych dysków.

Przepływ krwi przez naczynia krwionośne

Przekrój poprzeczny przez tętnicę (po lewej) i żyłę (po prawej).
Źródło: Scientific Animations, licencja: CC BY-SA 4.0.

W naczyniach krwionośnych dorosłego człowieka nieustannie krąży średnio 4,5–5,5 litra krwi. Jej przepływ w tętnicach, żyłach i naczyniach włosowatych uwarunkowany jest rytmiczną akcją serca. Pierwszy prawidłowy opis budowy i funkcjonowania krwiobiegu jako układu zamkniętego, w którym ruch krwi jest wywoływany skurczami serca, przedstawił w 1628 r. William Harvey, angielski lekarz. Odkrycie to stanowiło punkt zwrotny w historii fizjologii.

Twoje cele
  • Opiszesz mechanizmy regulacji przepływu krwi w układzie krwionośnym.

  • Wykażesz związek między budową naczynia a tempem przepływu krwi.