Czy pozytywizm był zwycięską filozofią? A może, w swoim praktycznym podejściu do świata, był jałowy i nudny?

Intelektualne elity rozwijających się krajów Europy Zachodniej w drugiej połowie XIX w. pozostawały pod silnym wrażeniem myśli pozytywizmu, w której mimo zróżnicowania dominował scjentyzm, empiryzm połączony z myśleniem zdroworozsądkowy i praktycyzm. Rozwój nauki i techniki wydawał się oczywistą drogą postępu także dla społeczeństw, miał poprawić ich organizację i zapewnić szczęście jednostkom. Ten solidny gmach wiedzy zachwiał się jednak na przełomie wieku. Już Fryderyk Nietzsche uznał filozofię pozytywną za mieszczańską i filisterską. Wiek XX przyniósł nowe pytania i wyzwania.