Zakończenie II wojny światowej wywołało w Europie entuzjazm. Na ulicach i placach zwycięzcy wiwatowali, tańczyli i śpiewali. Brytyjski premier Winston Churchill, uskrzydlony atmosferą triumfu, zakomunikował mieszkańcom Zjednoczonego Królestwa: Pragnę wam oznajmić, że nasze trudy i kłopoty mamy już chyba za sobą*. Gdy triumfalne emocje nieco opadły, w pełni objawiła się Europejczykom posępna prawda o konsekwencjach wojny. Bilans sześcioletnich zmagań wyglądał zatrważająco. Wojna kosztowała życie kilkudziesięciu milionów ludzi. Setki miast zostało obróconych w gruzy. Zrujnowana była infrastruktura, a straty dóbr kultury – niepowetowane. Powszechnie odczuwano brak lekarstw, opału, przedmiotów codziennego użytku. Europejska gospodarka wymagała pośpiesznej reanimacji.

Indeks dolny *Źródło cytatu: W. Laqueur, Historia Europy 1945‑1992, Londyn 1993, s.22. Indeks dolny koniec_{*Źródło cytatu: W. Laqueur, Historia Europy 1945‑1992, Londyn 1993, s.22.}