Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
RinVOLzVa7LVj
Zdjęcie przedstawia łysego, bardzo szczupłego, starszego mężczyznę, który siedzi na fotelu w otoczeniu kilku mężczyzn i kobiet. Zebrani pozują na tle dwóch, dużych sześciennych brył. Osoby w otoczeniu mężczyzny to Hindusi. Mężczyzna siedzący na fotelu jest półnagi, przepasany jedynie w pasie białym płótnem. Ręce na wysokości łokci ma oparte o drewniane poręcze fotela, a dłonie ma splecione. Mężczyzna ma drobną, miłą twarz, szeroki nos, krótkie, siwe wąsy, małe oczy oraz okrągłe, druciane okulary i lekko odstające uszy. Po jego prawe stronie siedzi młody mężczyzna z krótkimi włosami, ubrany w biały podkoszulek na ramiączka, który notuje coś w zeszycie. Za nim widać kolejnych mężczyzn. Po lewej stronie fotela siedzi na podłodze kolejny mężczyzna, ubrany w koszulę z krótkimi rękawami, a za nim stoi, oparta o jedną z brył hinduska kobieta.

Kolonie brytyjskie (Półwysep Indyjski, Afryka Południowa)

Mahatma Gandhi, duchowy i polityczny przywódca Hindusów w walce o niepodległość, zwolennik wyrzeczenia się przemocy w walce politycznej. Fotografia z 1946 r.
Źródło: dostępny w internecie: polityka.pl, tylko do użytku edukacyjnego.

Zarówno Mahatmie Gandhiemu (1869–1948), jak i Nelsonowi Mandeli (1918–2013) bezsprzecznie należy się poczesne miejsce w panteonie najbardziej charyzmatycznych i wpływowych postaci XX w. Pierwszy poprowadził Indie do niepodległości uzyskanej w 1947 roku. Drugi natomiast, jako przywódca walki z segregacją rasową w Republice Południowej Afryki, stał się ikoną zmagań o równość między ludźmi, niezależnie od ich koloru skóry. Biografie obydwu przywódców zawierają zaskakująco dużo podobieństw. Gandhi i Mandela przyszli na świat w stosunkowo zamożnych i wpływowych rodzinach. Obaj zdobyli wykształcenie prawnicze, a dorosłe życie poświęcili walce o sprawiedliwość społeczną, co kosztowało ich wiele lat spędzonych w więzieniach. Obaj ostatecznie zasłużyli sobie na ogromny szacunek ze strony współobywateli: Gandhiemu współobywatele nadali przezwisko „Mahatma”, co znaczy „Wielki Duch”. Często jednak nazywano go po prostu „Bapu” – „Ojciec”. Do Mandeli przylgnęło natomiast określenie „Tata”.

Pomimo wielu biograficznych podobieństw obydwu mężów stanu różniła kwestia wyboru metod, jakimi zamierzali osiągnąć swoje cele polityczne. Gandhi bezwarunkowo wyrzekał się stosowania przemocy. Mandela początkowo obrał podobną drogę, z czasem jednak zmienił zdanie, dopuszczając użycie siły. Zmagania polityczne, które prowadzili Gandhi i Mandela – mimo przyjęcia odmiennych metod, zostały zwieńczone sukcesem. I chociaż obaj stali się postaciami pomnikowymi to warto pamiętać, że według niektórych historyków koncepcja non‑violence (niestosowania przemocy) Gandhiego miała szansę sprawdzić się w warunkach imperium brytyjskiego, przestrzegającego mimo wszystko pewnych standardów respektowania praw człowieka. Mandeli natomiast zarzucić można zażyłe kontakty z dyktatorami takimi jak Kadafi czy Fidel Castro. Ponadto jako prezydent nie zdołał zapanować nad falą przemocy, która urosła w RPA do rozmiarów prawdziwej plagi.

R1C14OwPGVSgd1
Linia chronologiczna przedstawia wydarzenia przypadające między innymi na okres życia: Mahatmy Gandhiego w latach 1869‑1948 i Nelsona Mandeli w latach 1918‑2013. 1910 rok Utworzenie Związku Południowej Afryki. Lata 1914‑1918 I wojna światowa. 1931 rok Uzyskanie niepodległości przez Południową Afrykę. Lata 1939‑1945 II wojna światowa. 1947 rok Uzyskanie niepodległości przez Indie i podzielenie kraju na Indie i Pakistan. 1948 rok Zamordowanie Mahatmy Gandhiego. 1994 rok wybranie Nelsona Mandeli na prezydenta RPA.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Wskażesz hipokryzję Europejczyków, przejawiającą się w ich poczynaniach w Indiach i Afryce Południowej w epoce kolonialnej i postkolonialnej.

  • Ocenisz skuteczność walki bez przemocy (non‑violence).

  • Opiszesz Kaszmir, koncentrując się nie tylko na światowej sławy wełnie.

  • Poznasz drogę krajów Półwyspu Indyjskiego do niepodległości oraz Republiki Południowej Afryki do likwidacji polityki apartheidu.