Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
RWkUoI35MJASk
Ilustracja przedstawia pomarańczowe koła na czarnym tle o różnym poziomie intensywności koloru.

Reguła włączeń i wyłączeń

Źródło: Michiel Annaert, dostępny w internecie: https://unsplash.com/.

W praktyce szkolnej rozwiązanie złożonego zadania z kombinatoryki polega zazwyczaj na stosowaniu reguły dodawania oraz reguły mnożenia.
Postępując według tej strategii dzielimy zadany problem na rozłączne przypadki, a w każdym z nich zliczanie wyników rozpatrywanego doświadczenia losowego przeprowadzamy w kolejnych etapach. Tym sposobem unikamy błędów spowodowanych np. wielokrotnym zliczaniem tego samego wyniku.
Pokażemy, że w pewnych sytuacjach w obliczeniach kombinatorycznych można i warto zastosować metodę, której sposób użycia określa reguła nazywana zasadą włączeń i wyłączeń.

Twoje cele
  • Będziesz doskonalić umiejętność posługiwania się twierdzeniem o liczbie elementów sumy 2 zbiorów oraz o liczbie elementów sumy 3 zbiorów.

  • Poznasz twierdzenie o liczbie elementów sumy 4 zbiorów, jego dowód oraz zastosowania w przykładowych zadaniach.

  • Znajomość powyższych twierdzeń pozwoli Ci zrozumieć, jak działa zasada włączeń i wyłączeń w przypadku sumy zbiorów o liczbie składników większej od 4.

  • Poznasz wzór (wraz z dowodem), opisujący jak stosować zasadę włączeń i wyłączeń w ogólnym przypadku.

  • Nauczysz się, jak wykorzystać zasadę włączeń i wyłączeń do obliczenia, ile jest wśród liczb mniejszych od ustalonej dodatniej liczby całkowitej n takich liczb, które są względnie pierwsze z n.

  • Nauczysz się również, jak wykorzystać zasadę włączeń i wyłączeń do obliczenia, ile spośród permutacji zbioru n–elementowego to tzw. nieporządki.