Hiperbola (stgr. ὑpiepsilonrhobetaomicronlambdaή, łac. superlatio, veri superiectio), także przesadnia lub przesada – trop retoryczny używany w wypowiedziach, polegający na zastąpieniu cech – przypisanych do faktów, osób czy pojęć – innymi, dowolnymi cechami.
Hiperbole są bardzo często używane w debacie publicznej, na przykład posługują się nimi slogany reklamowe i polityczne.
Hiperbola występuje w dwóch formach – powiększenia lub pomniejszenia. W hiperboli powiększeniu lub pomniejszeniu podlega jedna cecha faktu, osoby lub pojęcia. Powiększenie wzmacnia, natomiast pomniejszenie osłabia dany fakt, osobę lub pojęcie.
Hiperbola często stosowana jest w poezji. Przykładem utworu zbudowanego z przesadni, są Stepy akermańskie Adama Mickiewicza, w którym hiperbole ułożone są stopniowo:
Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu,
Wóz nurza się w zieloność i jak łódka brodzi,
Śród fali łąk szumiących, śród kwiatów powodzi,
Omijam koralowe ostrowy burzanu.
Powyższa definicja dotyczy hiperboli w retoryce oraz literaturze. W matematyce hiperbola jest wykresem funkcji homograficznej. W tym materiale poznamy jej wykres i własności.
Naszkicujesz wykres funkcji dla .
Rozpoznasz wykres funkcji dla .
Odczytasz własności funkcji dla z wykresu.