Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Riy9k7ad6XWgG
Obraz przedstawia duży, dosyć wytworny salon. Panuje w nim bałagan. Po prawej stronie mężczyzna - smutny i kobieta - rozbawiona siedzą na krzesłach przed kominkiem. Nogi mają wyprostowane, jakby zsuwali się z krzeseł. Wyglądają na znudzonych. Po lewej stronie odwrócony do nich tyłem łysiejący mężczyzna. Ma pod pachą książkę. W prawej dłoni trzyma plik jakichś papierów. Obok niego leży przewrócone krzesło, a na nim skrzypce i nuty.

O wadach na wesoło – w ogniu satyry oświeceniowej

Krótko po ślubie, obraz angielskiego malarza Williama Hogartha (1697–1764) z cyklu Modne małżeństwo (1744)
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
Adam Stanisław Naruszewicz Wiek zepsuty

Niemasz, powtórnie mówię, szczerości na ziemi,
znakami się łudziemy tylko powierzchnemi.

cytat Źródło: Adam Stanisław Naruszewicz, Wiek zepsuty, s. 132.

Brak autentyczności w relacjach międzyludzkich, o którym mówi Adam Stanisław Naruszewicz w cytowanym fragmencie satyry Wiek zepsuty, jest jedną z ludzkich słabości, skazą towarzyszącą nam od zarania dziejów. Wady należy piętnować i można to robić na kilka sposobów – na poważnie, pisząc rozprawy analizujące ułomności człowieka lub publikując dzieła, w których bohaterowie stawiani są za wzór cnót i szlachetności. Ale można jeszcze inaczej – przedstawić ludzkie słabości w sposób komiczny, przejaskrawiony, czyli tak, aby wzbudzały śmiech i tym samym wywoływały poczucie wstydu. Taki sposób ukazywania ułomności człowieka stosowali często oświeceniowi twórcy, a gatunkiem, który pozwalał na komiczne ujęcie charakteryzowanej wady, była satyra.

Twoje cele
  • Wyjaśnisz pochodzenie i historię satyry.

  • Omówisz, jakie cele realizuje satyra.

  • Wymienisz popularne schematy satyr.

  • Scharakteryzujesz męża i żonę z satyry Ignacego Krasickiego Żona modna.