Mottem Unii Europejskiej jest „jedność w różnorodności”. Fraza ta odnosi się do występującego na kontynencie swoistego dualizmu. Wspólnocie europejskich wartości – takich jak prawa człowieka, pokój i solidarność – towarzyszy niezwykła różnorodność europejskich społeczeństw, z ich odrębnymi językami i tradycjami. Zarówno ogólnoeuropejskie zasady, jak i odrębność narodów oraz grup etnicznych mają rozmaite źródła. Jedne i drugie interpretowane są na różne sposoby, a relacje między tym, co europejskie, a tym, co narodowe, wywołują niekiedy spory polityczne.