Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
RWlqlWOfV9zk5
Ilustracja przedstawia ludzi na rynku. Ubrani są w bogate szaty. Stoją na tle kamiennej fontanny. Ulica jest wybrukowana. Wokół niej znajdują się drewniane i ceglane budynki.

Przemiany gospodarcze i społeczne w Europie w późnym średniowieczu

Diebold Schilling Młodszy z Lucerny, Kronika Lucerny , iluminowany rękopis z 1513 r. Jörg Supersaxo, zdrajca przekupiony przez Mediolan, zostaje aresztowany na targu rybnym w Lucernie.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Początki średniowiecza to okres zastoju gospodarczego. Sytuacja powoli i stopniowo zaczęła się zamieniać na początku XI wieku. Wynika to z kilku powodów: zaprzestania zewnętrznych najazdów, ustabilizowania się władzy państwowej, zastosowania nowych metod i narzędzi do uprawy roli, ożywienia wymiany handlowej i rozwoju rzemiosła w miastach, a także ocieplenia klimatu.

Rozwojowi gospodarczemu towarzyszyły zmiany społeczne. Od początku XI w. znacząco wzrosła liczba ludności Europy: z 50 mln do ponad 70 mln w XIII wieku. Wymagało to nowych form organizacji: kolonizacji i zagospodarowywania nowych terenów, nadania miastom przywilejów i stworzenia władz samorządowych. Z czasem miasta zaczęły ze sobą współpracować, aby zwiększyć zyski z handlu – przykładem jest Hanza, która, pod przewodnictwem Lubeki, skupiała 160 miast. Jednak w XIV w. Europa Zachodnia musiała zmierzyć się z kryzysem gospodarczym, który obok religijnego i politycznego całkowicie zmienił oblicze kontynentu.

R1EcJXPUHoftl1
Linia chronologiczna przedstawia okres od 1096 roku do XIV wieku. W latach od 1096 do 1099 odbyła się pierwsza wyprawa krzyżowa. W 1138 roku rozpoczęcie rozbicia dzielnicowego Polski. W 1188 roku spisanie prawa magdeburskiego. W 1226 roku pierwsze nadanie prawa lubeckiego. W 1238 roku śmierć Henryka Brodatego. W 1241 roku stworzenie Związku Hanzeatyckiego. W XIV wieku epidemia dżumy.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Wskażesz najważniejsze powody, jakie doprowadziły do zmian na wsi i rozwoju europejskich miast w XI‑XIII wieku.

  • Opiszesz najistotniejsze przeobrażenia społeczne, do jakich doszło w średniowiecznej Europie, począwszy od XI wieku.

  • Wyjaśnisz, czy żyjący w XIV w. kupcy chcieli, by ich miasta należały do Hanzy i dlaczego.

  • Podasz główne powody kryzysu gospodarczego, który dotknął Europę w późnym średniowieczu.