W marcu 1956 r. w Moskwie, bezpośrednio po zjeździe Komunistycznej Partii Związku Sowieckiego (podczas którego Nikita Chruszczow wygłosił referat otwarcie krytykujący Józefa Stalina i jego kult jednostki), zmarł pierwszy sekretarz KC PZPR (Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej) Bolesław Bierut. Wówczas w polskiej partii komunistycznej nasiliła się walka o władzę. Frakcja „natolińczyków” (nazywana tak od miejsca spotkań w pałacyku rządowym w Natolinie), niechętna zmianom, hamująca proces liberalizacji, oskarżana była przez przeciwników o dogmatyzm, nacjonalizm i wykorzystywanie nastrojów antysemickich do zjednywania sobie społeczeństwa. Frakcja „puławian” (przy ul. Puławskiej w Warszawie mieszkało kilku działaczy grupy) chciała sprawić, by hasła propagandy państwowej wychodziły naprzeciw oczekiwaniom ludności. Przeciwnicy zarzucali im rewizjonizm i wypominali zbrodnie popełnione w okresie stalinowskim. Ostatecznie pod nadzorem Chruszczowa na następcę Bieruta wybrano Edwarda Ochaba, którego zaakceptowały obie grupy.

Ale postępująca w bloku komunistycznym odwilż przybierała na sile. Narastało też niezadowolenie społeczeństwa polskiego z coraz trudniejszych warunków bytowych, ze słabego zaopatrzenia w podstawowe towary, zmniejszania się zarobków, a jednocześnie rosnących wciąż norm pracy. Rok 1956 był czasem gwałtownych protestów, ale także nadziei na zmiany, które poprawią sytuację społeczną, gospodarczą i polityczną w Polsce.