Herezje występowały w większości religii na świecie, w chrześcijaństwie pojawiły się już u zarania jego dziejów. Za heretyka uznawało się człowieka, który głosił poglądy sprzeczne z oficjalną nauką Kościoła, zaakceptowaną przez biskupów na soborach. Pozostawał też wierny swoim przekonaniom mimo upomnień i groźby zastosowania wobec niego represji. Po schizmie wschodniej (1054 r.) i powstaniu prawosławia herezje stały się głównym problemem Kościoła zachodniego. Od początku Kościół katolicki z wielką zawziętością zwalczał poglądy odmienne od oficjalnych, a ich zwolennicy poddawani byli licznym represjom. Mimo tego nauki heretyckie pod różnymi postaciami odradzały się przez cały okres średniowiecza.