Niewolnicy w starożytnym Rzymie traktowani byli jak przedmioty, rzeczy, „narzędzia mówiące” w odróżnieniu od „narzędzi niemówiących”, takich jak łopaty czy grabie. Najczęściej brani byli do niewoli w czasie licznych wojen prowadzonych przez Rzym, rzadziej kupowano ich na targach niewolników; stanowili własność swoich panów. Pracowali bardzo ciężko i za darmo w latyfundiach, kamieniołomach, warsztatach rzemieślniczych, zostawali też służącymi albo gladiatorami. Do gladiatorów zaliczali się przede wszystkim niewolnicy albo jeńcy wojenni, ale zdarzali się też więźniowie oraz ochotnicy poszukujący emocji lub źródeł utrzymania. W szkołach gladiatorów otrzymywali posiłki, opiekę lekarską, odpowiednie szkolenie. Zdarzały się przypadki, kiedy niewolnik‑gladiator po uzyskaniu wyzwolenia kontynuował walki na arenie.