Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R1JmJPlFNg24L
Zdjęcie przedstawia dużą grupę mężczyzn w garniturach zgromadzonych przy długim stole. Mężczyźni stoją. Na stole leżą kartki papieru, pieczęcie, popielniczki.

Ostatni etap zmagań o wschodnią granicę Polski. Traktat ryski oraz kwestia wileńska w latach 1920–1921

Podpisanie traktatu ryskiego, 1921 r.
Źródło: Adam Szelągowski, Wikimedia Commons, domena publiczna.

Po trwającej ponad półtora roku wojnie polsko‑bolszewickiej i rozstrzygającej Bitwie Warszawskiej obie strony dążyły do jak najszybszego zakończenia konfliktu oraz ustabilizowania sytuacji na granicy. We wrześniu 1920 r. Polska i Rosja rozpoczęły negocjacje nad przyszłym traktatem pokojowym. W tym samym czasie ważyły się losy Wilna, do którego zarówno Polacy, jak i Litwini rościli pretensje. Jeśli teraz Wilna nie wyratujemy, to historia nam tego nie daruje*– przekonywał Józef Piłsudski, dla którego Wilno miało szczególne znaczenie sentymentalne. Do czego się posunął, aby odzyskać miasto? Czy Polska wyszła z wojny polsko‑bolszewickiej zwycięsko i podpisała korzystny dla siebie pokój? Czy udało się odzyskać wszystkie ziemie polskie sprzed rozbiorów?

Indeks górny *Cytat za: Andrzej Garlicki, Józef Piłsudski 1867‑1935, Warszawa 2017. Indeks górny koniec

Rib0DXwWDyyPV1
Linia chronologiczna prezentująca wydarzenia między 1 listopada 1918 roku a 1 września 1939 roku.  1 listopada 1918 – Rozpoczęcie konfliktu polsko‑ukraińskiego – obrona Lwowa.  11 listopada 1918 – odzyskanie niepodległości przez Polskę.  5 stycznia 1919 – zajęcie Wilna przez bolszewików.  28 czerwca 1919 – podpisanie traktatu wersalskiego.  25 czerwca 1920 – rozpoczęcie polsko‑ukraińskiej wyprawy na Kijów.  13‑25 sierpnia Bitwa Warszawska (Cud nad Wisłą).  9 października 1920 –  wkroczenie wojsk gen. L. Żeligowskiego do Wilna, powstanie nowego państwa – Litwy Środkowej.  18 marca 1921 – podpisanie przez Polskę, Rosję i Ukrainę pokojowego traktatu w Rydze.  20 lutego 1922 – przyłączenie Litwy Środkowej do Polski.  1923 – uznanie prawa Polski do terytorium Galicji Wschodniej i zatwierdzenie wschodniej granicy.  1 września 1939 – rozpoczęcie II wojny światowej.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Wyjaśnisz, jakiego podstępu użył Józef Piłsudski, aby pozyskać dla Polski Wilno.

  • Ocenisz, czy słusznie Ukraińcy i Białorusini uznali Polaków za zdrajców po podpisaniu pokoju z Rosją.

  • Przeanalizujesz, jak ostatecznie ukształtowała się wschodnia granica II Rzeczypospolitej i jak się miała do granicy przedrozbiorowej.