Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R1AqjUMLhLWVp
Ilustracja przedstawia panoramę miasta. Na pierwszym planie ukazana jest rzeka. Na wodzie unoszą się niewielkie drewniane łodzie. Pośrodku znajduje się most łączący brzegi rzeki. Po prawej stronie obrazu stoją kilkukondygnacyjne budynki. Wśród nich jest kościół z wieżą zasłoniętą rusztowaniami. W tle delikatnie zachmurzone niebo.

Oświecenie – powtórzenie wiadomości. Część 1

Bernardo Bellotto, Drezno widziane z prawego brzegu Łaby Augustów w kierunku mostu Augusta Fryderyka, 1748
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
Immanuel Kant Co to jest Oświecenie?

Oświeceniem nazywamy wyjście człowieka z niepełnoletniości, w którą popadł z własnej winy. Niepełnoletniość to niezdolność człowieka do posługiwania się swym własnym rozumem, bez obcego kierownictwa. Zawinioną jest ta niepełnoletniość wtedy, kiedy przyczyną jej jest nie brak rozumu, lecz decyzji i odwagi posługiwania się nim bez obcego kierownictwa. Sapere aude! Miej odwagę posługiwać się swym własnym rozumem – tak oto brzmi hasło Oświecenia. (...) Do wejścia na drogę Oświecenia nie potrzeba niczego prócz wolności: i to wolności najnieszkodliwszej spośród wszystkiego, co nazwać można wolnością, mianowicie wolności czynienia wszechstronnego, publicznego użytku ze swego rozumu.

1 Źródło: Immanuel Kant, Co to jest Oświecenie?, tłum. Z. Kuderowicz.

Kantowska wizja oświecenia to wizja czasów, w których jednostka zyskuje prawo do wszechstronnego posługiwania się własnym rozumem i odrzucenia autorytetów - z pożytkiem dla ogółu. Z racjonalizmem łączy się empiryzm, czyli pogląd, według którego zasadniczą rolę w poznaniu odgrywa doświadczenie. Empiryczna metoda poznania rzeczywistości, którą dziś uznajemy za konieczny warunek rozwoju nauki (ściślej: nauk eksperymentalnych), w oświeceniu zaczęła być stosowana na szeroką skalę.

Racjonalizm i empiryzm zaowocowały optymizmem poznawczym: wiarą w możliwości poznawania praw rządzących światem i w postęp techniki, a także w możliwość wpływania na kształt życia społecznego.

Twoje cele
  • Powtórzysz wiadomości z epoki oświecenia.

  • Scharakteryzujesz główne myśli filozoficzne epoki oświecenia.

  • Wskażesz cechy charakterystyczne sztuki oświecenia.