Współczesny Polak czy szerzej – współczesny Europejczyk – nie musi walczyć o życie, oglądać na ulicach ciał zabitych ludzi czy przeżywać wojennej śmierci swoich najbliższych. Tego wszystkiego doświadczył natomiast Cezary Baryka – główny bohater Przedwiośnia Stefana Żeromskiego. Jego doświadczenia nie są dziś jednak tylko świadectwem niepokojów minionej epoki. Współczesny czytelnik może zobaczyć w losach i rozterkach głównego bohatera Przedwiośnia odbicie uniwersalnych problemów, z którymi musi radzić sobie ludzkość i zadać pytanie: „Czy cel, choćby najbardziej wzniosły, może uświęcać środki?”