Co można zarzucić doktrynie, która bada znaczenie słowa i mechanizmy rozumowania, która uczy metody dowodzenia i twórczo przetwarza intelektualny dorobek wcześniejszych pokoleń? Scholastyka rozkwitła w XII w. na pierwszych europejskich uniwersytetach. Odwoływała się do rozumu i zwalczała ignorancję. Był to wielki, poważny projekt racjonalizacji wiary i fundament europejskiej myśli filozoficznej. Jednak filozofia rozwija się, burząc fundamenty. Scholastyka stała się przedmiotem ostrej krytyki myślicieli odrodzenia. Nadchodził czas rozdziału wiedzy i rozumu, zwrot w kierunku uznania roli doświadczenia w poznaniu. Skostniała, średniowieczna doktryna, uwikłana w szczegółowe spekulacje i oderwana od rzeczywistości, stała się symbolem jałowości, pustki i ciemnoty.